Wat is er mis met ergonomie in het kantoor?

Veel mensen zitten dagelijks achter hun bureau. Rijd maar eens over een gemiddeld bedrijventerrein en overal zie je dezelfde beelden. Volle of minder volle kantoren met daarin mensen. En die mensen hebben bureau’s, mooie witte of houtkleurige tafelbladen waarop hun werk verdeeld is om het overzicht te bewaren, er staat een foto van kinderen, de sportvereniging of een mooie vrouw; met aan dat bureau hele goede en dure stoelen, soms zijn het de stoelen met een leeftijd waarvan je het vermoeden hebt dat je vader er nog op gezeten heeft; een beeldscherm en soms zelfs twee, al dan niet met monitorstandaard(s) zodat het scherm net iets hoger staat en je recht vooruit kijkt. Twee vuilnisbakken per rij bureau’s, want we scheiden natuurlijk het papier. En in de hoek zie je de pantry, een uit het engels gekopieerd woord wat niet meer betekent dan bijkeuken of voorraadkast, maar wat in kantorenland synoniem is geworden voor hip keukenblok met idem koffieapparaat, vaatwasser en theedispenser. Kopieer dit beeld 10, 50, 100 keer en je hebt een gemiddeld kantoor.

Dit is comfortabel, dit vinden we fijn, in zo’n kantoor weten we hoe we ons moeten gedragen. Als we op de eerste dag bij onze nieuwe baan of klus binnenkomen hoeven we niet na te denken hoe we achter ons bureau plaatsnemen. We gaan zitten, zetten de computer aan en we zijn klaar om aan de slag te gaan.

Staat die computer eenmaal aan dan komt gedurende de dag nu.nl aan bod, of nrc.nl of telegraaf.nl, sommige collega’s prefereren ad.nl. Iedereen heeft zijn eigen voorkeur maar op alle websites komt met enige regelmaat hetzelfde bericht voorbij. “Zitten is slecht voor je” of “zitten is het nieuwe roken”. Gaap. Jaja. dat weten we ook wel. Je gaat het meteen goed praten voor jezelf; ‘Maar ik heb gisteravond gesport’ of gewoon ‘Nu even niet.’ ‘Ik heb twee kinderen, ik kom wel aan mijn beweging.’ Zo maar een aantal gedachten die bij het lezen van de koppen van dit soort artikelen door ons hoofd schieten. Door naar het volgende nieuwsfeitje uit Den Haag, de afdeling achterklap of het laatste sportnieuws.

En terwijl we allemaal weten dat (deels) staand werken beter voor ons is veranderd het kantorenlandschap niet zo snel als dat je op basis van de wetenschappelijke feiten en al die nieuwsberichten zou verwachten of hopen. Hoe kan dat?

Ik denk dat het een aantal oorzaken heeft, een is dat mensen moeilijk het langere termijn voordeel vast kan houden (gezonder lichaam) tegenover de korte termijn beloning (uitrusten in je stoel); ons systeem is ingericht op onmiddellijke behoeftebevrediging (link). Dat is ook onze eigen valkuil en gebeurt nog regelmatig op het Dynamup hoofdkantoor.

Een ander is peer-pressure; wanneer je in een kantoor werkt en al je collega’s zitten, dan moet je van goede huize komen wil je de ballen hebben om als enige de hele dag te gaan staan. Je zal de eerste tijd vragen krijgen waarom, via kantoorhumor grappen om je oren krijgen en je staat tussen al je zittende collega’s wat voor alle partijen een raar perspectief is. Hier gaan we nog wel iets verder op in.

Maar wat ook meehelpt is dat ergonomie twee problemen heeft: het onderwerp is gewoon mensonterend saai en er is zoveel keuze dat het onmogelijk is om te weten wat de juiste is. En dus heb je direct het gevoel niet de sub-optimale keuze te maken waardoor de keuze maar helemaal uitgesteld wordt. Waarom is dat? Waarom hangt die zweem om de ergonomie heen terwijl het ons allemaal beinvloed? Er zijn een heel aantal aspecten. We lopen er doorheen. De 10 reden waarom ergonomie vreselijk is en er voorlopig geen revolutie in het kantorenlandschap komt:

1. Bureaustoelen
Ik ga inmiddels al een paar jaar mee in kantorenland om de opkomst van bureaustoelen met bijgeleverde instructeur mee te maken. Kijk maar eens hier, hier of hier. Zoveel opties dat je op een gegeven moment niet eens meer weet wat je nodig hebt en bij levering een monteur mee krijgt.

Dynamische bekkensteun, gewichtsregeling, lendensteun, hoogteverstelling van de rugleuning, hoofdsteun, zitneigverstelling, zitdiepteverstelling, permanentcontact, basishoogteverstelling, zoveel opties dat je ‘s ochtends een kwartier bezig bent om je stoel in te stellen voor je begint met werken. Zo wordt die stoel elk jaar duurder en duurder. Waar is de gewoon goede stoel? Of de stoel die net als mijn autostoel de instellingen onthoudt ongeacht welke collega op mijn stoel gaat zitten en aan de knoppen gaat zitten draaien? Ik wil al die verschillende opties niet, ik wil gewoon zitten! Help!

Het probleem is simpel, het zijn er te veel, de keuzes zijn te groot waardoor je altijd een suboptimale beslissing neemt. Ze heten ook allemaal anders; waar is ‘De bureaustoel’?

2. Bureau’s
Bij bureau’s heb je exact hetzelfde probleem (link), maar gelukkig in minder extreme vorm. Of wij zien het verschil gewoon minder? Allemaal verschillende kleuren, afmetingen en type poten. Wat is ideaal? Joost mag het weten.

Verschillende hoogtes waardoor je niet weet of je de voor jou goede hoogte kiest inclusief of exclusief de optie om het bureau in hoogte te verstellen. Geen enkel persoon is een standaardmaat, dus hoe kan het dan dan de meeste bureau’s dezelfde maat hebben? En als hij dan in hoogte verstelbaar is, corrigeer je dan het verschil voor jouw lengte of neem je de optie dat je achter je bureau staand kan werken? Keuzes, keuzes, keuzes. Maar dan wordt het bureau ineens vreselijk duur! En je hebt al een bureau staan, maar dat is eigenlijk 5 centimeter te laag… Keuzestress terwijl je op je werk al genoeg stress beleeft door de dagelijkse gang van zaken en dus lever je gezondheid maar in om gewoon aan het werk te kunnen. Want dat is wat we willen. Een bureau waarachter wij gewoon aan het werk kunnen.

3. Ergonomische hulpmiddelen
Monitorstandaards, laptopstandaards, ergonomische muis, ergonomisch toetsenbord, voetensteunen, polssteunen. En dan heb je in elk van die categorieen ook nog eens duizend-en-een mogelijkheden. Oftewel, heb je eindelijk een bureau en een stoel, doe je het nog niet goed.

Er zijn zoveel opties en hulpmiddelen om je houding achter je bureau te finetunen dat je, los van budget, de statistische kans dat je het ook daadwerkelijk goed doet bijzonder klein is; hiermee ga je niet de ideale werkhouding aannemen.

En dat gevoel krijgen we ook als we een kantoor binnenlopen. Er zijn net zoveel collega’s als dat er bureaus met hulpmiddelen zijn. Iedereen heeft z’n monitor net weer anders staan, een andere muis of een ander toetsenbord. Het gevoel dat we het toch niet goed doen ligt op de loer.

De brug naar staand of dynamisch werken.


Tom Butler

Dat zijn de technische, fysieke, harde kanten die rondom ergonomie en werken hangen. Net als de werknemer zelf zijn er in zijn werkomgeving ook andere minder grijpbare aspecten en die hebben naar mijn mening een nog veel grotere invloed. De zaken die hierboven benoemd hebben zijn niet het grootste struikelblok naar dynamisch werken of de brug naar staand werken. Die worden namelijk ingevuld door handelaren en handelaren werken vraaggestuurd. En als de vraag naar dynamisch werken op gang komt gaan de handelaren mee. Wat zijn er nog meer voor problemen?

4. Foto’s van hippe kantoren
Het enige dat we op het nieuws en in de blaadjes zien zijn de hippe kantoren met jonge mensen die staan te werken, overleggen rondom een bar en nieuwe projecten bedenken bij de pool-tafel, maar in de echte wereld (de 95% van de echte bedrijven, die bedrijven waar jij en ik werken) gaat het helemaal niet zo.

Veel, heel veel, bedrijven bestaan al tientallen jaren, die gaan niet ineens een kantoor volledig anders aanpakken. Dat zit niet in hun cultuur. Een consultant van PWC vertelde mij ooit dat de gemiddelde cultuurverandering drie tot vijf jaar duurt. En bedrijven die wel opnieuw beginnen worden gedwongen in kantoorpanden te zitten die al jarenlang bestaan. De prioriteit van nieuwe bedrijven is blijven bestaan, gaat de groei langzaam maar gestaag dan ben je blij dat je een pand met bureau hebt. Gaat de groei snel dan wil je dat er snel een oplossing is voor die nieuwe medewerkers die elke maand je kantoor binnenlopen.

In alle drie de gevallen ga je niet met je interieurarchitect zitten en brainstormen over hoe de cultuur van je bedrijf verweven moet worden in de stoel waar je medewerkers op zitten en de kopjes waar ze hun koffie uit drinken. Het bedrijf moet blijven gaan! Wat de interieurarchitect verzint is mooi meegenomen.

5. Werkgevers en directeuren
Verder bordurend op het voorgaande punt; het interesseert werkgevers bar weinig hoe jij je werk doet. Zolang je het maar doet. En geld verdient. Dat is het belangrijkste onderdeel van jouw en mijn baan. De resultaten waar je voor aangenomen bent behalen.

Natuurlijk vinden we dat dit niet kan en moeten we ons met z’n allen druk maken om het team en de cultuur en blablabla. Natuurlijk heeft iedereen die dit leest net die ene werkgever die zich echt druk maakt op jouw bloeddruk en fysieke gesteldheid zodat jij lang en gelukkig kan leven.

Maar de gemiddelde directeur heeft één prioriteit: geld verdienen voor de eigenaar en/of aandeelhouders. Het is geen populaire mening maar wel de waarheid. En als je ze vraagt wat hun belangrijkste prioriteit is komt er waarschijnlijk een lang verhaal waar ze allerlei zaken in stoppen om jou tevreden te houden. Soms verbloemen ze het als “de continuiteit van het bedrijf”; dat betekent niks meer dan ‘zorgen dat de tent blijft draaien’. Want laten we wel wezen, zonder geld houdt een bedrijf snel op te bestaan. Dan kunnen we ons tijdens de WW afvragen hoe we de volgende directeur gaan overtuigen van dynamisch werken.

Uitgaven aan zaken die niet direct een ‘Return On Investment’ hebben vinden veel werkgevers en directeuren lastig. Ik maak het nog dagelijks mee. En laat ergonomie, staand werken en alles wat maar in de richting van dynamisch werken komt nou een bijzonder lage ROI hebben. Zolang jij er geen ongezonde levensstijl op nahoudt en jij je werk doet is de toegevoegde waarde om jou te voorzien van een dynamische of staande werkplek voor een werkgever praktisch nul.
Het wordt pas vervelend voor een werkgever wanneer jij gezondheidsklachten overhoudt aan je werk. Toegegeven, dan wordt het ook direct duur, maar dat is wel het moment om voor een werkgever in actie te komen.

6. Externen die komen vertellen hoe het moet
Wie heeft het wel eens meegemaakt dat iemand vanuit het bedrijf kwam vragen hoe jij het liefst hun werkplek zo goed mogelijk kan inrichten zodat jij dynamisch kan werken en optimaal productief bent? De werkgever die dit per werknemer doet wil ik graag ontmoeten!

Het zijn altijd externen, bedrijven, die dynamisch werken oplossing komen plaatsen en jou komen vertellen hoe jij er mee zou moeten werken om jouw leven en werkomgeving te verbeteren, zodat jouw werkplek ergonomisch beter wordt. Zij hebben hun verkoop afgerond met jouw baas en de werkgever denkt z’n medewerkers blij gemaakt te hebben. Het slechte nieuws van deze situatie is: bij de meeste mensen komt deze mededeling niet aan.

Vanwege de simpele reden dat de mensen die door een externe (of directie) worden verteld dat hun werkplek beter kan, zij staand moeten gaan werken of een andere oplossing nodig hebben; die hebben daar helemaal geen intrinsieke motivatie voor. De ene keer wordt het voordeel niet beleefd (wat is het verschil tussen een monitor standaard en een pak papier onder je beeldscherm?) en de andere keer wordt het aan de kant geschoven om verder te gaan waar men gebleven is. Zo zetten we dynamisch werken niet op de kaart.

7. Er is geen direct voordeel
En laten we wel wezen; wat is nou helemaal het voordeel van meer beweging of gaan staan achter je bureau, natuurlijk kennen we de nieuwskoppen waarin staat dat meer beweging goed voor je is (hier, hier en hier) en daar liggen ook daadwerkelijk wetenschappelijke onderzoeken aan ten grondslag (hier, hier en hier). Maar of je hebt nu geen klachten of je merkt er niet direct iets van.

Stel je sport 2 of drie keer per week, eet niet al te ongezond, drinkt voldoende water, hebt je huisarts al in jaren niet gezien. Dus je hebt op dit moment geen klachten; waarom zou je dan de hele dag gaan staan op je werk? Omdat de lange termijn effecten nou eenmaal beter zijn, dat weten we. Maar hoe overtuig je daarmee dan je werkgever en je collega’s om daar in mee te gaan zoals hierboven stond heeft hij geen ROI?

In jouw kantooromgeving heb je veelal mensen zoals jij, op maandag worden de sportprestaties doorgenomen en na de vakantie is een van de standaardvragen: Had je je fiets/hardloopschoenen mee? Dan snappen wij ook dat het een lastig verhaal is. Met die omstandigheden wordt er geen cultuur gecreeerd om daadwerkelijk dynamischer te gaan werken.

En stel je hebt nu wel last van je rug (in het meest positieve scenario) of een aan hart en vaatziekte gerelateerde aandoening. Hoe ernstiger het probleem is hoe makkelijker je jezelf en je omgeving kan overtuigen. Dynamup heeft zich gestort op dynamisch werken door rugklachten van de oprichter, maar hoeveel mensen lossen dat niet op met een lunchwandeling (inclusief hippe stappenteller), toch maar overleggen aan die hoge tafel en nog maar eens een kop koffie halen waarbij we de rug even los proberen te maken? Terwijl met een andere inrichting van de werkplek en regelmatiger wisselen van werkhouding een dynamische werkomgeving gecreëerd wordt waarmee je een sterkere rug krijgt. Maar dat merk je morgen niet. Dat merk je over drie maanden. De mens is ingericht op de korte termijn bevrediging (wetenschappelijk onderzoek), we moeten nu eten, we moeten nu slapen, die pijn moet nu weg. Hoezo moet ik nu iets doen waar ik pas over drie maanden wat van merk? Als ik nu dynamisch ga werken heb ik over 30 jaar geen ernstige ziekte? Dat zien we morgen wel, nu eerst even mijn emails af maken.

8. Geen humor
De branche van bedrijven die kantoormeubelen leveren (vele honderden in Nederland alleen al!) zijn op een klein percentage na allemaal identiteitsloze entiteiten. De gemiddelde bureaustoelen-verkoper kan nog geen stekkerdoos bij een bureau verkopen, maar ze weten wel allemaal wat het beste voor jou is. Of liever gezegd op een vraag van jouw werkgever aan zijn leverancier die iets verder gaat dan ‘een bureau en een stoel, zo’n zelfde als de vorige keer!’ wordt de uitdaging al moeilijk. Laat staan dat ze pro-actief zijn en hun klantenbestand ondersteunen in oplossingen waar jij als werknemer dynamisch mee kan werken.

Bureau’s, stoelen, hulpmiddelen. Het is wat het is. Niks meer en niks minder. Niemand heeft er een uitgesproken mening over. Er is geen Ferrari onder de tafels en geen Apple onder de bureaustoelen. Dus hebben we allemaal een betrekkelijk vlakke mening over de inrichting van onze werkplek. Ben je wel eens iemand tegengekomen die zegt: ergonomisch verantwoorde bureaustoelen: dat is mijn passie!

Ik vind het altijd bemoedigend als een branche zichzelf niet al te serieus neemt, een bepaald relativeringsvermogen ziet. Helaas ben ik na twee jaar tot de conclusie gekomen dat er bijzonder weinig humor in de hele ergonomie-handel zit. Leuke mensen, ok. Het onderwerp ergonomie, de perfecte werkhouding, staand werken, dynamisch werken, etcetera en de positieve effecten ervan zijn al stoffig genoeg. Kunnen we het dan niet een beetje van een luchtigere kant bekijken? En dat is meteen de brug naar het volgende punt:

9. Cijfertjes, geen emoties
Er wordt altijd alleen maar gesproken over cijfers, alles wordt teruggebracht naar cijfers. Hoeveel procent productiever (link), hoeveel minder uitval door ziekte (link), hoeveel procent blijere medewerker (link). Dat is fijn om te weten voor de werkgever (zijn ze weer) maar is er iemand die zich druk maakt om degene die er mee moet werken?

Hoe is het met Eddy? Zijn de oplossingen die hij heeft het beste om zijn werk goed uit te kunnen voeren? Hij is de manager van het project, erg druk en resultaatgericht. Kan er iets beter? Is die tablet wel de beste oplossing?

Hoe voelt Rene zich? Die kan niet lang staan vanwege zijn rug, hoe denkt hij erover om beter zijn werk te kunnen doen? Hij zit toch meestal voorover gebogen over zijn laptop.

Hoe is het met de knie van Miranda? Vol met stalen pennen, zij moet haar been kunnen strekken, voldoet haar werkplek aan al haar wensen, kunnen we verder gaan dan haar blij maken met het feit dat ze überhaupt weer kan werken?

En Hans, de beste man wordt vader, hij gaat zware nachten tegemoet. Misschien wil hij daardoor juist wel zijn werkomgeving anders inrichten.

Werkgevers van Nederland, vraag eens iets aan uw medewerkers. Zij hebben de antwoorden om voor zichzelf een betere werkplek te creëren. Probeer het niet terug te brengen naar cijfers, maar dat zal zich resulteren in tevreden werknemers en een hogere productiviteit en loyaliteit.

10. Er is geen voorbeeld / geen apple
Zelfs met foto’s van hippe kantoren op social media als bijvoorbeeld Instagram en Pinterest hebben we geen voorbeeld van hoe we allemaal willen of zouden moeten werken, er is geen Apple die ons een voorbeeld geeft hoe een kantooromgeving zou moeten zijn. Ok, ok, het nieuwe complex van Apple is wel extreem cool, maar die hebben dan ook vanaf nul hun campus opgebouwd en hebben een onbeperkt budget en laten maken wat ze willen, niet wat de markt biedt.

En dat maakt het lastiger, het ontbreken van een goed voorbeeld als er in de wereld van telefoons en computers is, het aantal aanbieders is daarin nog steeds groot, maar er is een bedrijf wat er met kop en schouders bovenuit steekt en die de leiding neemt. Dat geldt niet in de kantoorinrichters en ergonomie. Hoe weten we nou wat optimaal is met de zeeën van keuzes. De computerwereld wordt gedomineerd door een handvol fabrikanten; onder andere Apple, Google en Microsoft nemen onder andere de leiding en de rest volgt. Van hun krijg je goede producten waarmee je een goede basis hebt om van daaruit de details af te stemmen en naar je wens te maken.

De ergonomie en kantoor-inrichters-wereld behelst honderden fabrikanten en nog veel meer handelaars die het ook allemaal niet weten en de markt overspoelen met producten die niet altijd even hard nodig zijn of weinig toevoegen of vernieuwen. Dat is op zich niet erg, maar dat betekent dat de eindgebruiker zijn wensen heel goed moet weten. Die zit alleen met het probleem opgescheept dat hij zelf moet uitzoeken wat de beste oplossing voor dynamisch werken is.

Oplossing

Wat vinden jullie ervan? De bureaustoelen, bureaus en hulpmiddelen zijn weinig tot de verbeelding sprekend en de omgeving van de werknemers werkt ook niet mee. Wat zijn volgens jullie de grootste problemen? Wil je iets kwijt of wil je mij ergens op corrigeren; voel je vrij om via info@dynamup.nl contact met mij op te nemen. Ik ga ondertussen broeden op een oplossing.


Shane Rounce